Ο νέος ρόλος των διευθυντών και … η δική μας αντίδραση,

Το Υπουργείο Παιδείας με νέο σχέδιο νόμου έρχεται να καταργήσει στην πράξη τους συλλόγους διδασκόντων και να συγκεντρώσει το σύνολο των διοικητικών, παιδαγωγικών και πειθαρχικών αρμοδιοτήτων στο διευθυντή. Ο Σύλλογος διδασκόντων δεν θα έχει παρά συμβουλευτικό ρόλο. Αντιθέτως, ο διευθυντής θα είναι ο προϊστάμενος για το προσωπικό της σχολικής μονάδας....

...Θα έχει την ευθύνη για την οργάνωση της αυτοαξιολόγησης του σχολείου και για τις δράσεις βελτίωσής του. Θα διαχειρίζεται τα οικονομικά, ενώ θα μπορεί να επιβάλλει στους υφισταμένους του από έγγραφη επίπληξη ως και πρόστιμο μέχρι το 1/6 των μηνιαίων αποδοχών! Τέλος, θα είναι υπεύθυνος για τα προγράμματα ενδοσχολικής επιμόρφωσης μαζί με τους συμβούλους παιδαγωγικής καθοδήγησης. Μετατρέπεται λοιπόν σε ένα είδος μάνατζερ, ο οποίος καλείται να βρει χρήματα, να αξιολογήσει, να πειθαρχήσει. Αυτό στη σημερινή ρητορεία ονομάζεται ηγέτης και εμψυχωτής! Ηγέτης όμως που δεν ελέγχεται είναι μάλλον τύραννος.

Με λίγα λόγια η δημοκρατική συγκρότηση της σχολικής κοινότητας, όπου κάθε εκπαιδευτικός έχει ίση φωνή και ο διευθυντής είναι ο πρώτος μεταξύ ίσων καταργείται από τη μεγάλη δημοκρατική παράταξη του ΠΑΣΟΚ (τι ειρωνεία!). Το νέο σχολείο της Διαμαντοπούλου είναι αυστηρά ιεραρχικό, συγκεντρωτικό και συνεπώς αυταρχικό. Δεν κυριαρχεί ο διάλογος και η συλλογική απόφαση, αλλά η διαταγή, ο έλεγχος και η τιμωρία. Έτσι η σχολική κοινότητα καταντάει στρατώνας και οι εκπαιδευτικοί νεοσύλλεκτοι.

Η αντίδραση μας απέναντι σε αυτά τα σχέδια του Υπουργείου πρέπει να είναι δυναμική. Δεν μπορούμε, αν θέλουμε να λεγόμαστε ακόμη λειτουργοί της εκπαίδευσης, να δεχτούμε ένα αυταρχικό και ιεραρχικό σχολείο, που θα μας εγκλωβίσει στα στενά όρια της τάξης μας καταργώντας κάθε έννοια σχολικής κοινότητας.

Πρέπει όμως συγχρόνως να σκεφτούμε πώς φτάσαμε ως εδώ; Πώς φτάσαμε από τα όργανα λαϊκής συμμετοχής στη διοίκηση των σχολείων του ‘85 στο διευθυντή – μάνατζερ του 2011; Πρέπει να παραδεχτούμε πως εμείς οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί δεν καταφέραμε να υπερασπιστούμε τη δημοκρατική λειτουργία της σχολικής κοινότητας. Οι σύλλογοι διδασκόντων ήταν σε μεγάλο βαθμό αδρανείς. Δεν είχαν, ούτε διεκδικούσαν λόγο για τα ζητήματα του σχολείου. Η διοίκηση είχε άτυπα μεταβιβασθεί συνολικά στο διευθυντή. Οι εκπαιδευτικοί ήταν ικανοποιημένοι όταν απλώς τους άφηναν στην ησυχία της τάξης τους. Ενδιαφερόντουσαν να κάνουν το μάθημα τους και να φύγουν, αφήνοντας σε άλλους την ευθύνη για το σχολείο. Και οι ελάχιστες συνεδριάσεις του συλλόγου διδασκόντων (αναγκαστικά μετά το πέρας του διδακτικού ωραρίου) γινόταν πρόχειρα, βιαστικά με το νου στο πότε θα φύγουμε. Μας απασχόλησαν αποκλειστικά τα «ατομικά» μας δικαιώματα (ωράριο, άδειες, εφημερίες) λησμονώντας πως το σχολείο είναι πρωτίστως κοινότητα στο πλαίσιο της οποίας υπάρχουν και ευθύνες και υποχρεώσεις. Αυτή η αδυναμία μάς οδηγεί σήμερα στην κατάργηση των «πολιτικών» μας δικαιωμάτων μέσα στο σχολείο, στην κατάργηση της δημοκρατικής συγκρότησης των σχολείων.

Συνεπώς, είναι ώρα να αναθεωρήσουμε τη στάση μας. Οφείλουμε, αν θέλουμε να αντισταθούμε στο νέο νομοσχέδιο του υπουργείο, να πάρουμε στα χέρια μας τη ζωή των σχολείων μας. Να ξαναδώσουμε νόημα στην έννοια της σχολικής κοινότητας. Πρέπει να δώσουμε ζωή στους υπάρχοντες δημοκρατικούς θεσμούς και να τους ριζοσπαστικοποιήσουμε, ανεξάρτητα από το όποιο θεσμικό πλαίσιο μας επιβάλλει το Υπουργείο. Μπορούμε μέσα από τους συλλόγους διδασκόντων να διαμορφώνουμε την εκπαιδευτική πολιτική της σχολικής μονάδας δίνοντας προτεραιότητα σε θέματα όπως η σχολική αποτυχία, η σχολική διαρροή, η αντισταθμιστική εκπαίδευση, η παιδαγωγική σχέση, ο εκδημοκρατισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ο ρατσισμός, ο σεβασμός του περιβάλλοντος. Για το σκοπό αυτό πρέπει να διεκδικήσουμε τον έλεγχο των οικονομικών του σχολείου, να εργασθούμε σε ομάδες εργασίες, να οργανώσουμε συναντήσεις αλληλομόρφωσης, να συνεργαστούμε για δραστηριότητες πέρα από τα στενά όρια της τάξης και ακόμη τέλος να ασκούμε έλεγχο στις όποιες παρεκκλίσεις από νόμους και αποφάσεις διαπιστώνουμε.

Ίσως θα πρέπει να θυσιάσουμε μερικά «ατομικά» μας δικαιώματα, να μείνουμε περισσότερες ώρες στο σχολείο και να σκεφτούμε πέρα από την τάξη μας. Αλλά όταν η κυβέρνηση καταργεί τα δημοκρατικά μας δικαιώματα πρέπει να τα διεκδικήσουμε από την αρχή. Και αυτή τη φορά στη πιο ριζοσπαστική τους μορφή.

Αλεξάκης Δημήτρης

Δάσκαλος στο 1ο ΔΣ Περάματος

αναδημοσίευση από alfavita.gr