Ο πραγματικός ρόλος του Διευθυντή Σχολείου

 Ψυχή του σχολικού οργανισμού είναι ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας και τις περισσότερες φορές η επιτυχία αφενός εξαρτάται απ’ αυτόν και αφετέρου από τον τρόπο που ασκεί την εξουσία. Είναι άλλωστε, ο άνθρωπος που δέχεται πιέσεις από τις εσωτερικές διαδικασίες και από τις εξωτερικές του συστήματος. Είναι αυτός που καλείται να ενώσει τελικά τον κόσμο του σχολείου με την κοινωνία.

Στον εκπαιδευτικό κόσμο προκαλεί ακόμη και σήμερα, ο όρος manager, όταν χρησιμοποιείται αντί του όρου διευθυντής. Ο Everard, μας δίνει ξεκάθαρα τι μπορεί να περιμένει κάποιος από έναν manager, όχι απαραίτητα της εκπαίδευσης, αλλά της ελεύθερης αγοράς. Θα πρέπει λοιπόν... σύμφωνα με τον Everard ο manager, να προκαλεί αλλαγές, γνωρίζοντας όμως ακριβώς τι επιδιώκει μ’ αυτές, να ασκεί υπεύθυνη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων και να τους αξιοποιεί για την επίτευξη των στόχων, να προάγει την αποτελεσματικότητα στην εργασία που γίνεται και να αναζητά συνεχόμενη βελτίωση, να είναι υπεύθυνος για την απόδοση της μονάδας που προΐσταται για τη διαχείρισή της και τέλος να δημιουργεί κατάλληλο κλίμα, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι που διοικεί να είναι πρόθυμοι να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, μπορεί ένας manager της αγοράς, να είναι και ο manager εκπαίδευσης. Όμως στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι ο διευθυντής μιας δημιουργικής σχολικής μονάδας, δεν έχει σαν τελικό στόχο την παραγωγή ενός καλού και εύχρηστου αντικειμένου, ούτε τη μεθοδική εκπαίδευση, αλλά την πολύπλευρη μόρφωση του νέου ανθρώπου. Άνθρωπος η πρώτη του ύλη, άνθρωπος το τελικό προϊόν, άνθρωποι και όχι μηχανές αυτοί που θα παράγουν το έργο.
Ο manager εκπαίδευσης πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να είναι δάσκαλος, να έχει διδάξει, να έχει ο ίδιος χρησιμοποιήσει τις μεθόδους προσέγγισης, ο ίδιος να έχει συντάξει εκπαιδευτικό πρόγραμμα και να το έχει εκπονήσει με επιτυχία, τέλος να έχει αγαπήσει τα παιδιά. Φυσικά και θα πρέπει να έχει διοικητικά χαρίσματα. Αλλά όχι μόνο, θα πρέπει να έχει κατανοήσει ότι για να διοικήσει είναι απαραίτητο να γνωρίζει κανόνες διοίκησης και συντονισμού ανθρώπινου δυναμικού, κανόνες management.

Κυρίως όμως, θα πρέπει να είναι ένας δημοκρατικός ηγέτης. Η έννοια της ηγεσίας έχει μεγάλη σημασία για την αποτελεσματική διεύθυνση μιας ευέλικτης σχολικής μονάδας. Δε θα πρέπει να εννοηθεί η σύλληψη της έννοιας αυτής, ως η επιβολή ενός ατόμου σε ένα άλλο. Ο ηγέτης κατευθύνει και δε διατάζει. Είναι αυτός που μπορεί να δημιουργήσει όραμα, έτσι ώστε να αποκτήσει η σχολική μονάδα τη δική της κουλτούρα, τη δική της ταυτότητα και ταυτόχρονα να εμπνέει και να μπορεί να μεταμορφώσει τη συνηθισμένη ζωή του σχολείου σε ζωή με δημιουργική πνοή. Να παρέχει κίνητρα στο εκπαιδευτικό προσωπικό, να δίνεται σ’ αυτό αίσθηση υπεροχής και να το τοποθετεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, σ’ αντίθεση με το γραφειοκράτη διευθυντή. Να είναι αυτός που θα δέσει το σχολείο ως ολότητα. Ο διευθυντής ενός ευέλικτου δημιουργικού σχολείου είναι προϊστάμενος μεταξύ ίσων. Κατευθύνει χωρίς να θέτει περιορισμούς, στηρίζει και ενθαρρύνει πρωτοβουλίες των εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα το διδακτικό προσωπικό να συνεργάζεται αρμονικά και με αίσθημα επαγγελματικής ευθύνης.

Ο διευθυντής του σχολείου θα είναι επιχειρηματίας και διαπραγματευτής. Θα σκέφτεται ως επιχειρηματίας για να μπορέσει να αναζητήσει αποτελεσματικά ευκαιρίες ανάπτυξης για να βελτιώσει τους όρους λειτουργίας της σχολικής μονάδας και ως διαπραγματευτής για να μπορέσει να διατηρήσει μεταξύ των παραγόντων εκπαίδευσης τις απαιτούμενες ισορροπίες με σωστούς χειρισμούς, να αποτελέσει το συνδετικό κρίκο και να δημιουργήσει έτσι ένα πλέγμα πληροφοριών μεταξύ του εσωσχολικού και εξωσχολικού περιβάλλοντος. Να χτιστεί έτσι η θετική εικόνα του σχολείου και να δοθεί η απαιτούμενη προσοχή από το εξωσχολικό κοινωνικό περιβάλλον προς αυτό.

Τις περισσότερες φορές, μέσα στο απρόσωπο συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης που επικρατεί στις ημέρες μας, στη δυσκίνητη και αρτηριοσκληρωτική μηχανή της εκπαίδευσης, συναντά κανείς όχι διευθυντές δημιουργικούς και ευαίσθητους στα μηνύματα της εποχής μας, αλλά αντίθετα διευθυντές που φαίνεται να είναι «μοναχικοί» και «ανίσχυροι», όπως τονίζει ανάμεσα στα πολλά αποτελέσματα της έρευνάς της η Παπαναούμ. Υπάρχουν διευθυντές οι οποίοι προέρχονται μέσα από συνδικαλιστικές οργανώσεις και ασκούν εξουσία στους εκπαιδευτικούς, τους ίδιους εκπαιδευτικούς που στο παρελθόν τους επέλεξαν για να τους αντιπροσωπεύσουν. Διευθυντές που αποτελούν μια ομάδα όχι δημιουργίας και αναβάθμισης των εκπαιδευτικών πραγμάτων, αλλά μέλη μιας οργανωμένης κομματικής ομάδας που ξέρει να μοιράζει την εξουσία και αυτό είναι το μοναδικό προσόν τους. Δύστυχο σχολείο.

Σήμερα χρειάζεται ο τόπος μας αντίθετα, διευθυντές που θα μπορούν να καταθέτουν την κάθε στιγμή ταυτότητα, ψυχή, παιδεία, σεβασμό στον άνθρωπο και στον επιστήμονα δάσκαλο. Να είναι προϊστάμενοι μεταξύ ίσων, με χαμηλό βαθμό κατευθυντικής στάσης και περιορισμών και να μπορούν να συνδυάσουν τις οργανωτικές διαδικασίες με τις διαπροσωπικές σχέσεις, με στόχο τους να αυξήσουν το βαθμό ικανοποίησης του διδακτικού προσωπικού και να συμβάλλουν γενικότερα στην επαγγελματική ανάπτυξη και την καλύτερη εμπλοκή στα δρώμενα του σχολείου.

http://pappanna.wordpress.com