Οι ρυτίδες των σχολικών βιβλίων

Τα σχολικά βιβλία πάντα μου δημιουργούν μια διάθεση αναπόλησης. Οι δωδεκαετείς σπουδές στη μέση εκπαίδευση μαζί με τα υπόλοιπα απαραίτητα εγχειρίδια (κυρίως φροντιστηριακά της αγγλικής γλώσσας και λυσάρια) και η τετραετούς φοίτησης πανεπιστημιακή σχολή έχουν συσσωρεύσει έναν σημαντικό όγκο βιβλίων στο πατάρι του σπιτιού μου. Τι μου χρειάζεται αυτή η χαρτούρα; Μήπως ...

...α ήταν καλύτερο να δωρίσω τα βιβλία μου, «ώστε να επαναχρησιμοποιηθούν από τους μαθητές κατά το επόμενο σχολικό έτος ή να επιστραφούν στον Οργανισμό Εκδοσης Διδακτικών Βιβλίων για πολτοποίηση» όπως προβλέπει το νέο εθελοντικό πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης των σχολικών βιβλίων, που, όπως μαθαίνω, θα προωθήσει το υπουργείο Παιδείας;

Οι υπεύθυνοι του υπουργείου με το συγκεκριμένο πρόγραμμα απευθύνονται σε μαθητές, δασκάλους και καθηγητές προς εξοικονόμηση πόρων. Και αυτό, διότι τα βιβλία που παράγονται κάθε χρόνο υπερβαίνουν κατά περίπου 25% τον αριθμό των μαθητών. Επίσης, ένα μέρος των βιβλίων χρησιμοποιείται ελάχιστα ή καθόλου. Συγκεκριμένα, για το τρέχον σχολικό έτος εστάλησαν στα σχολεία πάνω από 35 εκατομμύρια αντίτυπα, που αφορούν περισσότερους από 1.100 τίτλους σχολικών βιβλίων.

Η επιτυχία της πρωτοβουλίας της νυν ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας θα εξαρτηθεί από τη ζέση που θα δείξουν τα στελέχη της εκπαίδευσης. Αλλωστε, ανάλογη πρωτοβουλία είχε εξαγγελθεί και προ τριετίας επί υπουργίας Ευριπίδη Στυλιανίδη, αλλά δεν προχώρησε με απτά αποτελέσματα.

Η πρωτοβουλία είναι λογική από τη στιγμή που το εκπαιδευτικό σύστημα αποτυγχάνει να κάνει το σχολικό βιβλίο σημείο αναφοράς της μαθησιακής διαδικασίας. Ενα βιβλίο, για παράδειγμα, Λογοτεχνίας, Ιστορίας ή Μαθηματικών δεν είναι απλώς ένα ακόμη αντίτυπο από όσα παίρνουν ετησίως οι περίπου 1,5 εκατ. μαθητές. Οι μαθητές πρέπει να γνωρίζουν ότι η ύλη δεν επαναλαμβάνεται αυτούσια στην επόμενη τάξη, ενώ σε όλα τα εγχειρίδια υπάρχουν ασκήσεις που λύνονται πάνω στο βιβλίο.

Από την άλλη, ένα σημειωμένο βιβλίο -με μπλε μουτζαλιές και φωσφορίζουσες υπογραμμίσεις- αναδεικνύει τη χρήση που του έχει κάνει ο μαθητής. Ενα βιβλίο με χάρτινες ρυτίδες μπορεί να θυμίσει στον κάτοχό του στιγμές της διδασκαλίας στην τάξη, τις παραξενιές του δασκάλου, τις απορίες του μαθητή, τις δυσκολίες του μαθήματος. Οποιος αποφασίζει συνειδητά να κρατήσει τα σχολικά του βιβλία ξέρει ότι η γνώση είναι μια αδιάσπαστη αλυσίδα και εάν κόβεις έναν κρίκο, είναι σαν να κόβεις όλη την αλυσίδα. Και τα βιβλία είναι η υλική βάση της γνώσης. Και εντέλει, νιώθει ότι εκεί ψηλά στο πατάρι υπάρχει ο πλούτος μιας εγκύκλιας γνώσης όμορφα, ουσιαστικά βιωμένης. Σε αντίθετη περίπτωση, είναι εύλογο ο μαθητής να πετά ή και να καταστρέφει τα βιβλία του. Διότι ποιος τρελός θέλει να κρατάει στο πατάρι ενθύμια από δυσάρεστες αναμνήσεις;

Αφού το σημερινό σχολείο δεν μπορεί να πείσει τους μαθητές ότι το σχολικό βιβλίο δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα χρησιμοποιημένο αντικείμενο της ετήσιας ρουτίνας τους, τουλάχιστον ας τους πείσει να συμβάλουν στην προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων που κάνει η χώρα.

kathimerini.gr