Σχετικά με την αξιολόγηση των μαθητών. Πρόταση για την παιδαγωγική διαχείριση της βαθμολόγησης πριν την επίδοση των ελέγχων προόδου στους γονείς

του  Σχολικού Συμβούλου της 17ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Αττικής, Παναγιώτη Γαλάνη 

Α: Σχετικά με την αξιολόγηση και βαθμολόγηση των μαθητών

Με τον όρο αξιολόγηση των μαθητών εννοούμε τη διαδικασία ελέγχου του βαθμού με τον οποίο οι μαθητές κατακτούν τους σκοπούς και τους στόχους, που επιδιώκει το σχολείο.

Σκοπός της αξιολόγησης είναι η αποτίμηση του μαθησιακού αποτελέσματος και η ενημέρωση διδασκόντων και διδασκομένων για την έκβαση των προσπαθειών τους.

Η αξιολόγηση των μαθητών στο σχολείο:

·        Ελέγχει το βαθμό κατάκτησης των γνωστικών αντικειμένων καταγράφοντας την επίδοση των μαθητών.

·        Καλύπτει στοιχεία της συνολικής παρουσίας τους στο σχολείο, όπως την προσπάθεια, τη συμμετοχή, την ανάπτυξη πρωτοβουλιών, τη δημιουργικότητα, τη συνεργασία με συμμαθητές κ.α.

Επιπλέον, με την αξιολόγηση, εκτιμώνται ορισμένα στοιχεία, όπως:

·         Η συνολική συμμετοχή στα δρώμενα μέσα στην τάξη.

·         Η φαντασία και η δημιουργικότητα.

·         Η γλωσσική έκφραση, η ακρίβεια στο λόγο και η χρήση επιχειρημάτων.

·         Η διάθεση για αναζήτηση και η μεθοδικότητα στον τρόπο εργασίας.

·         Ο βαθμός ανάπτυξης της κριτικής σκέψης.

·         Η συνεργασία με τους συμμαθητές και τους εκπαιδευτικούς.

Οι προσδοκίες από τους στόχους και από τα στοιχεία αυτά είναι ανάλογες με την ηλικία, την τάξη και την ιδιαιτερότητα κάθε μαθητή.

Προσπαθούμε η αξιολόγηση να γίνεται με σεβασμό της προσωπικότητας κάθε μαθητή, με ευαισθησία, διακριτικότητα και λεπτότητα, ώστε να μην μετατρέπεται σε καταδικαστική επίκριση και στιγματισμό.

Οι εκπαιδευτικοί αξιοποιώντας τα δεδομένα της αξιολόγησης των μαθητών, αναπροσαρμόζουν τους στόχους του μαθήματός τους και σχεδιάζουν τη βοήθεια τους στους μαθητές, ενημερώνοντάς τους ταυτόχρονα, αλλά και ενισχύοντας τις προσπάθειές τους. 

Για να αξιολογήσουμε το μαθητή χρησιμοποιούμε διάφορες μεθόδους, όπως τη συστηματική παρατήρηση και τον καθημερινό προφορικό έλεγχο, τις γραπτές εργασίες που εκπονούνται μέσα στην τάξη, καθώς και τις εργασίες των μαθητών στο σπίτι.

Ειδικά οι εργασίες για το σπίτι οφείλουν να αναδεικνύουν τη διδακτική και παιδαγωγική τους αξία. Να βοηθούν το μαθητή να συνδυάζει δημιουργικά τις γνώσεις του, όχι μόνο σε ένα μάθημα, ούτε μόνο σε ένα κεφάλαιο, ανατρέχοντας σε πηγές πληροφόρησης κλασσικές ή σύγχρονες (βιβλία, περιοδικά, Internet κ.τ.λ.). Δίνονται με προσοχή και φειδώ και αφορούν πάντοτε επανάληψη για εμπέδωση θεμάτων που έχουν διεξοδικά διδαχθεί μέσα στην τάξη.

Β: Πρόταση για την παιδαγωγική διαχείριση της βαθμολόγησης πριν την επίδοση των ελέγχων προόδου στους γονείς

Σύμφωνα με τις βασικές αρχές αξιολόγησης (αξιοπιστία, αντικειμενικότητα και εγκυρότητα) πραγματοποιείται και η βαθμολόγηση των μαθητών. Η βαθμολόγηση αποτελεί επιμέρους παράμετρο της αξιολόγησης, η οποία οφείλει να λαμβάνει υπόψη τόσο τις μαθητικές ιδιαιτερότητες, όσο και τις εκάστοτε εκπαιδευτικές συνθήκες.

Προκειμένου να μην καταστεί η βαθμολόγηση μια επιπλέον πηγή άγχους για τους μαθητές, προτείνουμε, πριν από τη συνάντηση με τους γονείς για την ενημέρωση και την επίδοση των ελέγχων προόδου, να συζητήσουμε με τους μαθητές μέσα στην τάξη για τους τρόπους με τους οποίους αξιολογούνται και βαθμολογούνται, να ζητήσουμε τη δική τους εκτίμηση (αυτοαξιολόγηση) σχετικά με τη συνολική τους συμμετοχή στα μαθήματα, να επισημάνουμε τις προοπτικές βελτίωσης της ατομικής προόδου κάθε μαθητή και να τους γνωρίσουμε τη βαθμολογία τους.

Η συζήτηση αυτή πρέπει να γίνει με διακριτική παιδαγωγική διαχείριση, μέσα σε κλίμα αποδοχής και εμπιστοσύνης από το σύνολο της μαθητικής ομάδας, ώστε όλοι οι μαθητές να είναι ενημερωμένοι, να μην αγωνιούν και κυρίως να μην εκλαμβάνουν την επίδοση των βαθμών ως επίκριση και μέσο σύγκρισης με τους συμμαθητές τους.