Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο : Από το χθες στο σήμερα και από σήμερα και πάλι στο χθες

Ο συνάδελφος και φίλος Αθανάσιος Μήνας που υπογράφει τις παρακάτω σκέψεις, εκτός από πατέρας δύο υπέροχων παιδιών, είναι δάσκαλος με διετή Μετεκπαίδευση στο Μαράσλειο Διδασκαλείο,κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στο Σχεδιασμό/Ανάπτυξη Εκπαιδευτικών Μονάδων και Πτυχιούχος Πολιτικός Επιστήμων/Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει υπηρετήσει ως Προϊστάμενος Εκπαιδευτικών Θεμάτων και έχει τιμηθεί δύο φορές από τους συναδέλφους μας με την εκλογή του ως Αιρετός στο Υπηρεσιακό Συμβούλιο (ΠΥΣΠΕ) της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Β΄Αθήνας. Σήμερα είναι Διευθυντής του 12ου Δημοτικού Νέου Ηρακλείου. 
Οι απόψεις του για το Ολοήμερο Σχολείο αποκτούν ιδαίτερη αξία  λόγω της επιστημονικής του γνώσης και της πολύχρονης ενασχόλησης με το θέμα   καθώς και της εμπειρίας του από τη θητεία  ως Προϊστάμενος του Τμήματος Ολοήμερου Σχολείου  της Διεύθυνσης Σπουδών του Υπουργείου Παιδείας.

Με αφορμή την απόφαση του Υπουργού Παιδείας για την κατάργηση των σχολείων με Ενιαίο Αναμορφωμένο Πρόγραμμα Σπουδών (Ε.Α.Ε.Π.), των Ολοήμερων Σχολείων και επειδή η αλλαγή αυτή συνιστά μείζονα οπισθοδρόμηση στην εκπαιδευτική πολιτική των τελευταίων 25 ετών, θέλω να σημειώσω τα εξής :
 (Διευκρινίζω και ζητώ την επί της ουσίας αντίδρασή σας, ύστερα από τη μελέτη όσων αναφέρω παρακάτω)

 Ας ξεκινήσουμε από την αρχή : Τα Ολοήμερα σχολεία θεσμοθετούνται το 1997 με το Ν. 2525, επί Υπουργίας Γ. Αρσένη. Το Ολοήμερο Πρόγραμμα εφαρμόζεται... πιλοτικά σε 27 Δημοτικά Σχολεία σε όλη τη χώρα. Το Πρόγραμμα περιελάμβανε 40 ώρες υποχρεωτικό μάθημα για όλους τους μαθητές, (08.15 έως 14.50 για τις μικρές τάξεις και έως 15.30 για τις μεγάλες), την εισαγωγή σε αυτό μαθημάτων ειδικοτήτων (Αγγλικά, Φυσική Αγωγή, Μουσική, Πληροφορική, Θεατρική Αγωγή, Εικαστικά) Ακολουθούσε προαιρετική ζώνη λειτουργίας του σχολείου έως τις 17.00, με δραστηριότητες που επέλεγαν σε κάθε σχολείο οι μαθητές και οι γονείς τους (σκάκι, πιγκ πογκ, βόλει κτλ.).

Το σχολικό έτος 2000 -2001 εισάγεται ο θεσμός του σχολείου «Διευρυμένου ωραρίου». Διορίζεται σε κάθε 6/θέσιο και άνω δημοτικό σχολείο ένας επιπλέον δάσκαλος που αναλαμβάνει μετά τη λήξη του ωρολογίου προγράμματος τη μελέτη των μαθητών και παρατείνεται η λειτουργία του σχολείου έως τις 16.00 (τότε ήταν στις 13.00).

 Το σχολικό έτος 2002-2003 γενικεύεται η εφαρμογή του ολοήμερου προγράμματος. Σταδιακά από το σχολικό έτος 2002-2003 και έως το σχολικό έτος 2008-2009 το 90% των σχολείων λειτουργούν ως ολοήμερα. Θεσπίζονται 5.000 περίπου επιπλέον οργανικές θέσεις δασκάλων και προσλαμβάνονται σε ετήσια βάση περίπου 10.000 ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων.

 Στα Ολοήμερα Σχολεία περιλαμβάνονται από το σχολικό έτος 2005-2006 και τα μονοθέσια σχολεία και τα ολιγοθέσια σχολεία των απομακρυσμένων περιοχών της πατρίδας μας, με στόχο την άμβλυνση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων, όπως και τα Ειδικά σχολεία από το σχολικό έτος 2006-2007 και μετά.

Μέχρι το σχολικό έτος 2009-2010 το 90% του συνόλου των σχολείων και το 95% των μαθητών της χώρας μας είχε τη δυνατότητα παρακολούθησης του Ολοήμερου Προγράμματος, ως εξής :
• τα πολυθέσια σχολεία λειτουργούσαν ως Ολοήμερα με πρόγραμμα που περιελάμβανε 25 ώρες την εβδομάδα για κάθε τμήμα στις τάξεις Α΄& Β΄, 30 ώρεςς στις τάξεις Γ΄& Δ΄και 32 ώρες στις τάξεις Ε΄& ΣΤ΄. Παράλληλα λειτουργούσε η πρωινή ζώνη 07.00 – 08.00 και το ολοήμερο πρόγραμμα με υπεύθυνο δάσκαλο και εκπ/κούς ειδικοτήτων έως τις 16.15.
• Τα Ολιγοθέσια Σχολεία από το 2005-2006 λειτουργούσαν ως εξής: * τα μονοθέσια & διθέσια με 30 ώρες την εβδομάδα, * τα 2/θ , 3/θ, 4/θ & 5/θ με 25 έως 30 ώρες την εβδομάδα (εξαίρεση μόνο η Α΄ & Β΄Τάξη των 4/θεσίων που λειτουργούσαν με πρόγραμμα 23 ωρών). με ταυτόχρονη λειτουργία στη μεγάλη τους πλειοψηφία του ολοήμερου προγράμματος.

Το σχολικό έτος 2010 – 2011, η τότε πολιτική ηγεσία, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία της λειτουργίας των 27 πιλοτικών Ολοήμερων Σχολείων, τη λειτουργία των σχολείων Διευρυμένου Ωραρίου, τη λειτουργία των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων όπως λειτούργησαν από το 2002 και μετά, τις προτάσεις που είχαν κατατεθεί για την αναμόρφωση της λειτουργίας του θεσμού (Γούπος Θ., Μήνας Α., 2006, Ηράκλειο Κρήτης, Συνέδριο της ΔΟΕ με θέμα το Ολοήμερο Σχολείο και 2006, Ξάνθη, ημερίδα της ΔΟΕ), προχώρησε στη δημιουργία του Ενιαίου Αναμορφωμένου Προγράμματος Σπουδών (Ε.Α.Ε.Π.).

Το πρόγραμμα αυτό αξιοποιούσε τη δεδομένη εμπειρία λειτουργίας των ολοήμερων σχολείων και με προσαρμογές εισήγαγε στοιχεία από τη λειτουργία των 27 πιλοτικών ολοήμερων σχολείων. Τα ΕΑΕΠ λειτούργησαν σταδιακά από το σχολικό έτος 2010 - 2011 σε όλα τα πολυθέσια Δημοτικά Σχολεία της χώρας έως και σήμερα, με ωρολόγιο πρόγραμμα 35 ωρών για κάθε τμήμα, εμπλουτισμένο κατά το 1/3 του προγράμματος με μαθήματα που δίδασκαν στη μεγάλη πλειοψηφία μόνιμοι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων που μετατάχθηκαν με δήλωσή τους από τη δ/θμια εκπαίδευση και αναπληρωτές εκπαιδευτικοί.

Το ποσοστό των μαθητών που φοιτούσαν σε αυτά ανέρχονταν στο 70% του μαθητικού δυναμικού της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επί πλέον των 35 ωρών του κλασικού προγράμματος, λειτουργούσε η πρωινή ζώνη 7.00- 8.00 και το Ολοήμερο Πρόγραμμα με υπεύθυνο δάσκαλο και, για όλα τα παιδιά/γονείς που το επιθυμούσαν έως τις 16.15.

Στο χρονικό αυτό διάστημα και ύστερα από το Ν. 2817/2000 θεσπίζονται και λειτουργούν στα σχολεία της Πρωτ/θμιας εκπαίδευσης τα Τμήματα Ένταξης, για τους μαθητές που αντιμετωπίζουν ήπιες μαθησιακές ή άλλες δυσκολίες (ελπίζω και εύχομαι να μην είναι στη διάρκεια του επόμενου χειμώνα το επόμενο θύμα).

Το 2008 με το Ν. 3699 εισάγεται στο δημόσιο σχολείο και ο θεσμός της Παράλληλης Στήριξης των μαθητών για τους οποίους απαιτείται, ύστερα από εισήγηση του αρμόδιου οργάνου (ΚΕΔΔΥ) εξατομικευμένη εκπαιδευτική υποστήριξη (σταδιακά από 300 εκπαιδευτικούς το σχολ. έτος 2007 -2008, απασχολούνται σήμερα στα δημόσια σχολεία πάνω από 2.500 εκπαιδευτικοί παράλληλης στήριξης).

Ύστερα από τα παραπάνω, και παρότι η χώρα μας βρίσκεται σε οξεία και παρατεταμένη οικονομική κρίση, ο ελληνικός λαός κατέκτησε δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση ποιοτική, ανταγωνιστική ή και καλύτερη σε πολλές περιπτώσεις της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Το παραπάνω διαβεβαιώνουν όσοι γονείς αναγκάστηκαν λόγω της κρίσης να εγκαταλείψουν τα ιδιωτικά σχολεία και να έρθουν στα δημόσια.

Μήπως, παρά τις συνήθεις «κορόνες» του κ. Υπουργού υπέρ του λαού, αυτός είναι (πέραν των δημοσιονομικών) και ένας δευτερεύον στόχος ; Να απαξιωθεί το ολοήμερο δημόσιο σχολείο, να μην παρέχει τις υπηρεσίες που παρείχε, να αναγκάσει τους γονείς που μπορούν οικονομικά ακόμη (και που δεν θα μπορούν πλέον να εξυπηρετούνται στο δημόσιο δημοτικό σχολείο) να στραφούν στα ιδιωτικά σχολεία;

Ως εκπαιδευτικός που υπηρέτησα και υπηρετώ τη δημόσια εκπαίδευση, αισθάνομαι την ανάγκη να τονίσω ότι η κατάργηση με μια Υπουργική Απόφαση των προσπαθειών είκοσι και πλέον ετών, για την αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου και τη λειτουργία του Ολοήμερου Σχολείου, με βρίσκει κάθετα αντίθετο.
•Δε θα δεχόμουν, αλλά θα σεβόμουν την απόφαση εάν ο κ. Υπουργός αιτιολογούσε την επιχειρούμενη εκπαιδευτική οπισδοδρόμηση έστω με την «έντιμη παραδοχή» των δημοσιονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η χώρα,
 • Θα δεχόμουν μια παιδαγωγική και επιστημονική προσέγγιση σε σχέση με την κατάργησή των ΕΑΕΠ, ύστερα από ανεξάρτητες επιστημονικές έρευνες που θα το αποδείκνυαν,
 • Δεν δέχομαι, όμως, με το πρόσχημα της σωστής αναβάθμισης των λίγων Ολιγοθέσιων, να καταργούνται και να εξισώνονται προς τα κάτω τα πολλά σχολεία, στα οποία φοιτούν οι περισσότεροι μαθητές μας. Εάν ήθελε ο κ. Υπουργός θα μπορούσε να αναβαθμίσει τα Ολιγοθέσια Σχολεία, μαζί του θα ήμασταν, θα μπορούσε να προβεί σε βελτιώσεις στα ΕΕΑΠ, μαζί του θα ήμασταν, πάντα υπάρχει το καλύτερο. Δεν μπορεί, όμως, να βαπτίζει το κρέας ψάρι … και να επιχαίρει ψευδόμενος για την υποτιθέμενη εξίσωση της λειτουργίας των σχολείων. Η εξίσωση της λειτουργίας των σχολείων προς τα κάτω, δεν είναι επίτευγμα κ. Υπουργέ. Ποτέ δεν ήταν επίτευγμα !!! Δυστυχώς ο κ. Υπουργός επέλεξε την εύκολη λύση.

 Σύμφωνα με απλά μαθηματικά από την κατάργηση των ΕΑΕΠ προκύπτει εξοικονόμηση 4.200 εκπαιδευτικών. Ταυτόχρονα θα απαιτηθούν 500 εκπαιδευτικοί για τα ολιγοθέσια. Με λίγα λόγια «κέρδος» 3.700 εκπαιδευτικοί, κυρίως αναπληρωτές, που δεν θα διοριστούν του χρόνου. Γι αυτό και προχώρησε σε αυτή τη λύση. Συγχαρητήρια !!! Και δεν πιστεύω ότι ο ελληνικός λαός δεν αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα …

Πώς θα εξηγήσω στους μαθητές μας γιατί μειώθηκαν τα μαθήματά τους, η Φυσική Αγωγή, τα Αγγλικά τους, η Μουσική, η Θεατρική Αγωγή, η Πληροφορική;
Πώς θα εξηγήσω στους γονείς που απολαμβάνουν την πρωινή ζώνη 07.00 – 08.00 και μπορούν και πηγαίνουν εγκαίρως στην εργασία τους, ότι από του χρόνου δεν θα λειτουργεί ;
Πώς θα εξηγήσω στους γονείς ότι το παιδί θα φοιτήσει στο ολοήμερο πρόγραμμα μόνο όταν μου αποδείξουν εγγράφως ότι εργάζονται (νόμιμα) και οι δύο ;
Πώς θα εξηγήσω στους συναδέλφους μου Αγγλικής και Φυσικής Αγωγής, Πληροφορικής ότι θα πρέπει να μοιράζεται η παρουσία τους σε 2 σχολεία και των εκπαιδευτικών Θεατρικής Αγωγής, Εικαστικών, Μουσικής σε τρία σχολεία, κοντά σε εκείνους των Γαλλικών – Γερμανικών που πηγαίνουν σε τέσσερα ;
Πώς το σχολείο θα αποκτήσει την απαιτούμενη «εκπαιδευτική κουλτούρα» με εκπαιδευτικούς που δεν θα «ανήκουν» σε κανένα σχολείο, αλλά ασθμαίνοντες θα μετακινούνται από σχολείο σε σχολείο ή από χωριό σε χωριό ή από πόλη σε πόλη στην περιφέρεια της πατρίδας μας ;

Ο Σεπτέμβρης δεν είναι μακριά …